American History X

Είδος: Δράμα, Θρίλερ

Διάρκεια: 119’

Χρονολογία: 1998

• Συντελεστές:

Director: Tony Kaye

Writer: David McKenna

Stars: Edward Norton, Edward Furlong, Beverly D'Angelo

• Πλοκή:

O 16χρόνος Ντάνι γράφει μια ιδιότυπη εργασία για το μάθημα της ιστορίας με θέμα τις περιστάσεις που οδήγησαν στη φυλακή τον μεγαλύτερο αδερφό του Ντέρεκ. Μέσα από το κείμενο της εργασίας και αλλεπάλληλα φλασ μπακ σε ασπρόμαυρο πληροφορούμαστε τα γεγονότα που καθόρισαν τη συμπεριφορά του τελευταίου. Η δολοφονία του πατέρα του τον ωθεί σε μια φιλοσοφία μίσους στην οποία διοχετεύει την αδιαμφισβήτητη ευφυία του. Μετατρέπεται σε αρχηγό ενός τοπικού κινήματος νεοναζί για να βρεθεί στη συνέχεια στη φυλακή για διπλή ανθρωποκτονία. Πλήρως αναμορφωμένος πλέον προσπαθεί να σώσει τον αδερφό του ο οποίος τον λάτρευε σαν είδωλο από τη βία και τον φανατισμό που πρέσβευε.

Απλά συγκλονιστική.

• Κριρικές: 

-NOT ANOTHER NAZI MOVIE: Το θέμα των φυλετικών διακρίσεων έχει απασχολήσει (και συχνά ταλαιπωρηθεί από) πολλές ταινίες στο βάθος του χρόνου. Ελάχιστες ωστόσο έχουν κατορθώσει έστω να προσεγγίσουν την επιδραστικοτητα και αμεσότητα της δημιουργίας του Tony Kaye. Παρά τις οποίες αφέλειες και ευκολίες που επιλέγονται συνοριακά, η αμεσότητα του λόγου και της σύγχρονης θεματικής προσδένουν το θεατή στο άρμα της και τον απελευθερώνουν τελικά ζαλισμένο, σοκαρισμένο και προβληματισμένο. Οι ασπρόμαυρες εικόνες πλημμυρίζουν από σκληρότητα και μίσος και η ανάγκη του μικρού Ντάνα να παραθέσει τις απόψεις του για το ρατσισμό μέσα από τη ζωή του μετανοημένου πρώην αρχή-Ναζιστή αδελφού του γίνεται η αφορμή για ένα μάθημα ζωής τόσο για τον ίδιο όσο και για το θεατή. «Η ζωή είναι πολύ μικρή για να την περάσεις οργισμένος». Ποσό καλύτερο επιχείρημα θα μπορούσε να παραθέσει κάνεις;

-CINE-SHOCK: Έτσι ο Kaye αποφεύγει έξυπνα τους μελοδραματισμούς (που βρίθουν σε άλλες ταινίες του είδους) και επικεντρώνεται στην ουσία, το μίσος. Με δυναμική της τις σκηνές βίας (δείτε μια από τις πιο σοκαρίστηκες σκηνές που έχουν προβληθεί ποτέ στο σινεμά), ένα καταπληκτικό κεντρικό δίδυμο (ο Edward Norton σε μια από τις κορυφαίες παρουσίες της καριέρας του και o Edward Furlong σε μια ερμηνεία - έκπληξη) και ένα συγκλονιστικό φινάλε, η ταινία αυτή μένει χαραγμένη ανεξίτηλα στη μνήμη και την κάρδια.

Τα πάντα σ’ αυτήν την ταινία βγαίνουν φυσικά, αβίαστα. Η ωμή, κάτι παραπάνω από ρεαλιστική απεικόνιση της βίας, η πιστότητα στα πραγματικά γεγονότα, η απουσία μελοδραματισμών, εύκολων λύσεων και κλισέ καθιέρωσαν το American History X ως την σπουδαιότερη σπουδή στον σύγχρονο αμερικανικό κινηματογράφο όσον αφορά τον ρατσισμό και τον νεοναζισμό.

Ο Edward Norton σε μια ερμηνεία που τον καθιέρωσε υποδύεται τον συνειδητοποιημένο μεγαλύτερο αδερφό του Danny, στον ρόλο του οποίου βρίσκουμε τον ανέλπιστα καλό Edward Furlong, τον οποίο προσπαθεί να γλιτώσει από τους κόλπους του νεοναζιστικού μπλοκ στην Αμερική γνωρίζοντας εκ των έσω τα αποτελέσματα του καταστροφικού φανατισμού. Μετά το Primal Fear - Φόβος εναντίον Ενστίκτου, στο οποίο ο Norton έδωσε το πρώτο μεγάλο του ρεσιτάλ ερμηνείας επιστρέφει να πλημμυρίσει την ταινία με το υποκριτικό του ταλέντο, χάριν στο οποίο κέρδισε την πρώτη του υποψηφιότητα για Oscar. Ο σκηνοθέτης, Tony Kaye, δεν είχε δημιουργήσει καμία ταινία πριν το American History X και είναι ως εκ τούτου άξιος συγχαρητηρίων για την τόλμη του και το οξυδερκές μάτι του και την νευρωτική αλλά σφιχτή σκηνοθεσία του ως πρωτάρης.