Das Leben der Anderen

Μεταφρασμένος Τίτλος: Οι ζωές των άλλων

Είδος:  Πολιτικό Θρίλερ

Διάρκεια: 137’

Χρονολογία:  2006

• Συντελεστές:

Director: Florian Henckel von Donnersmarck

Writer: Florian Henckel von Donnersmarck

Stars: Ulrich Mühe, Martina Gedeck, Sebastian Koch |

• Πλοκή:

1984. Η Ανατολική Γερμανία βρίσκεται για τα καλά εγκλωβισμένη μέσα στο θεοσκότεινο τούνελ, που την έχουν οδηγήσει οι ακραίες ορέξεις του απολυταρχικού καθεστώτος και οι απάνθρωπες κινήσεις των μυστικών υπηρεσιών, δίχως να διαφαίνεται κάποιο φως σε κάποια από τις άκρες του. Ο πράκτορας Γκερντ Βίσλερ, λαμβάνει την εντολή από τον διοικητή του Ταξίαρχος Γκρούμπιτζ, να οργανώσει επιχείρηση παρακολούθησης ενός από τους πιο αναγνωρισμένους συγγραφείς της χώρας, του Γκιοργκ Ντράιμαν, του οποίου οι φιλοκυβερνητικές πεποιθήσεις έχουν τεθεί εν αμφιβόλω. Εκείνος όμως έχοντας πλήρη άγνοια για τις ορέξεις της Στάζι, παρακινούμενος από τον βάναυσο τρόπο διακυβέρνησης του Χόνεκερ, επιθυμεί να αποστείλει στην Δύση, ένα κείμενο μανιφέστο για την αντιδημοκρατική λειτουργία της πατρίδας του.

• Κριτικές:

- Ένα πολύ δυνατό κοινωνικοπολιτικό δράμα που δείχνει την ουτοπία του "σοσιαλιστικού παράδεισου". Ένα σενάριο-καταπέλτης απέναντι στο κομμουνιστικό σύστημα και περισσότερο στους ανθρώπους που το εκπροσωπούν. Σε κάθε σκηνή έχουμε αναφορές για την πίεση που ασκείται στην ελευθερία της έκφρασης των ιδεών, των απόψεων και εν γένει κάθε δραστηριότητας των ανθρώπων. Δείχνει το τι ήταν η διαβόητη Στάζι για την κοινωνία. Μία υπηρεσία που δημιουργήθηκε για να προστατεύει τους πολίτες, αλλά κάνει το ακριβώς αντίθετο. Τους τρομοκρατεί και τους φακελώνει. Χρησιμοποιεί τις ίδιες ακριβώς βάναυσες πρακτικές της NVKD, της KGB και κάθε άλλης μυστικής υπηρεσίας των κομμουνιστικών χωρών(αλλά γενικά πάγια πρακτική όλων των απολυταρχικών συστημάτων) για να "κρατήσει όμηρους" τους πολίτες στο διεφθαρμένο και σάπιο σύστημα που αποτελείται από διεφθαρμένα στελέχη. Ένα σύστημα που βλέπει όλους τους πολίτες, ως πιθανούς εχθρούς. Μπορεί το σενάριο να γίνεται κάποιες στιγμές μη ρεαλιστικό ειδικά προς το τέλος, αλλά δείχνει ότι ακόμη και άνθρωποι που γεννήθηκαν και ανατράφηκαν μέσα στο σύστημα, μπορούν να αλλάξουν και να δούν την αλήθεια. Οι ερμηνείες είναι πολύ καλές (ειδικά του Ulrich Muehe που "έφυγε" πρόσφατα από τη ζωή)και οι «ήρωες» κερδίζουν την συμπάθεια μας, χωρίς να χρησιμοποιούν φτηνούς μελοδραματισμούς. Συνολικά είναι μια ταινία που σε κάνει θέλοντας και μη να συμπονέσεις τους τρείς κύριους πρωταγωνιστές, δηλαδή τον Hauptmann Gerd Wiesler που "πολεμάει" μέσα του ανάμεσα στα αισθήματα του και το καθήκον του, τον Georg Dreyman που βρίσκει επιτέλους ένα νέο σκοπό στη ζωή διαλέγοντας την αντιπαράθεση με το διεφθαρμένο σύστημα που τον περιβάλλει και την Christa-Maria Sieland που θυμίζει ηρωίδα αρχαιοελληνικής τραγωδίας. Μία ταινία που θα συγκινήσει τους ανθρώπους όλων των πολιτικών πεποιθήσεων.

- Η ποιότητα του ευρωπαϊκού κινηματογράφου, χωρίς τα ειδικά εφέ και τον πλούσιο προϋπολογισμό των αμερικάνικων ταινιών, είναι ιδιαίτερα αισθητή σ’ αυτήν την ταινία.

Η σκηνοθεσία είναι άρτια, με προσεκτική σκιαγράφηση των ηρώων, ενώ και το σενάριο στοχεύει στην προετοιμασία για την υποδοχή ενός δραματικού τέλους, με παράλληλη υιοθέτηση στοιχείων τραγικότητας. Σε κάθε περίπτωση, η στόχευση στον ψυχολογικό κόσμο του κεντρικού πράκτορα είναι αξιομνημόνευτη.

Εκείνο που έχει εντυπωθεί στη μνήμη μου, είναι ότι ενώ προμηνύεται ότι κάποιο τραγικό τέλος επιφυλάσσει στο κεντρικό ζευγάρι η μοίρα, η τελική αίσθηση που απομένει στο θεατή είναι θετική, λόγω της τελικής επιβράβευσης του πράκτορα της ΣΤΑΖΙ, από τον ευγνώμονα συγγραφέα, και η ηθική ικανοποίηση που νιώθει ο θεατής ακούγοντας την τελευταία διφορούμενη φράση «είναι για εμένα».

Βεβαίως, η σκηνοθετική προσπάθεια και η τραγικότητα του σεναρίου θα παρέμεναν ανεκμετάλλευτες, αν δεν συνδυάζονταν από την άψογη ερμηνεία του πρωταγωνιστή, ο οποίος, αν και σχεδόν ανέκφραστος, εξωτερικεύει αισθητά την αλλαγή της στάσης του, και την προσπάθειά του να προστατεύσει τελικά αυτό που έχει το ζευγάρι και το οποίο δεν έχει καταφέρει να το βρει ο ίδιος.

Η επιλογή του κατάλληλου προσώπου, που δεν φανερώνει από μόνο του, ούτε καλή, ούτε κακή προδιάθεση, και γι’ αυτό χαρακτηρίζεται ανέκφραστο, πιστώνεται φυσικά στα θετικά της σκηνοθεσίας.

Στον εξαρτημένο από τον αμερικάνικο κινηματογράφο θεατή, δεν συνίσταται η ταινία, γιατί θα ψάχνει μάταια σκηνές δράσης. Στον υπερβολικά κουλτουριάρη θεατή, που βρίσκει φως εκεί που οι άλλοι διακρίνουν σκοτάδι, η ταινία θα του είναι μάλλον αποδεκτή. Στον μέσο προβληματισμένο θεατή, χωρίς χολυγουντιανές παρωπίδες, και ο οποίος αναζητά την ποιοτική συγκίνηση και σε ενδιαφέρουσες ιστορίες με αρμονία ανάμεσα στη σκηνοθεσία, το σενάριο και τις ερμηνείες, η ταινία προτείνεται ανεπιφύλακτα και σ’ αυτόν απευθύνεται η βαθμολογία.