Dances with Wolves

Είδος: Γουέστερν

Διάρκεια: 181’

Χρονολογία: 1990

• Συντελεστές:

Director: Kevin Costner

Writers: Michael Blake (screenplay), Michael Blake (novel)

Stars: Kevin Costner, Mary McDonnell, Graham Greene

• Πλοκή:

Ο υπολοχαγός Τζον Ντάνμπαρ, ως ανταμοιβή για τον ηρωισμό που επέδειξε σε μια μάχη μεταξύ Βορείων και Νοτίων, επιλέγει να μετατεθεί στα δυτικά, στην περιοχή των συνόρων. Σύντομα ανακαλύπτει ότι στην απεραντοσύνη των πεδιάδων που βρίσκεται, δεν είναι μόνος του. Εκεί, έρχεται σε επαφή με τη φυλή των Λακότα Σιού που ζει στην περιοχή της Ντακότα και η ζωή του, όπως και οι αντιλήψεις του αλλάζουν για πάντα.

• Κριτικές:

25 λέξεις – Αξιωματικός του στρατού των Βορείων, κατά την διάρκεια του εμφυλίου πολέμου, αποφασίζει να αυτομετατεθεί στην παραμεθόριο ζώνη των αμερικάνικων πολιτειών, σε ένα μοναχικό φυλάκιο, θέλοντας να γνωρίσει την χώρα πριν αυτή χαθεί οριστικά.

Στο Ράφι – Είναι βέβαιο πως για να κατατάξουμε το “Χορεύοντας με τους λύκους” στην κατηγορία του γουέστερν θα πρέπει να διευρύνουμε κάπως τον όρο. Και αυτό διότι σε καμία περίπτωση το φιλμ δεν θυμίζει τα ατέρμονα πιστολίδια που με τόσο μεγάλη δημιουργικότητα πρόσφερε απλόχερα ο μετρ του είδους John Ford πριν αρκετές δεκαετίες. Στην πραγματικότητα η ταινία, είναι ένα τρίωρο ταξίδι αναζήτησης και μελέτης των συνόρων της αμερικάνικης επικράτειας, λίγο πριν αυτά καταπατηθούν οριστικά από την εξέλιξη, η οποία στο διάβα της θα παρασύρει όλα αυτά τα στοιχεία που αποτελούν αυτό που αποκαλούμε πρώτο πολιτισμό. Τους ιθαγενείς που από χρόνια συνθέτουν τον πληθυσμό της σκονισμένης και άγονης συνοριακής γραμμής, τοποθετημένοι στο περιθώριο από τους πρώτους κονκισταδόρες, μαζί με τις συνήθειες και τα έθιμα που τους χαρακτηρίζουν.

Ένα περιβάλλον που γνωστοποιείται στον θεατή μέσα από το ημερολόγιο του υπολοχαγού Τζον Τζέι Ντάνμπαρ, ο οποίος δείχνοντας απαράμιλλο σθένος στην μάχη εναντίον των Νοτίων, έχει το δικαίωμα να επιλέξει την επόμενη μετάθεση του, με την προφανή δυνατότητα να διαλέξει κάτι πιο ανθρώπινο και μακριά από τις φλόγες του πολέμου. Αντ αυτού ο Ντάνμπαρ θα ζητήσει να μετατεθεί στο πιο απομακρυσμένο φυλάκιο του στρατού της Ένωσης, ένα μισοδιαλυμένο φορτ στα όρια της Ντακότα, όπου ολομόναχος θα ζήσει την ατελείωτη περιπέτεια της ζωής του. Καταφέρνοντας να ξεφύγει αρχικά από τους πρώτους κινδύνους που καραδοκούν, ο Ντάνμπαρ, θα προσαρμοστεί στο καινούργιο περιβάλλον του, αναζητώντας ταυτόχρονα να γνωρίσει τους λιγοστούς εναπομείναντες Ινδιάνους της περιοχής.

Η γνωριμία με τον Ιερό άντρα της φυλής των Σιου, Kicking Bird, θα του δώσει γρήγορα την ευκαιρία να μπει και αυτός μέσα στο κλίμα της περιπλανώμενης ομάδας των ιθαγενών και παρόλη την αδυναμία επικοινωνίας να δημιουργηθεί σύντομα ένας πολύ ισχυρός δεσμός φιλίας μεταξύ τους. Καταλυτικό ρόλο στην σχέση αυτή θα παίξει και η παρουσία της δυναμικής “Stands With A Fist”, μια λευκής γυναίκας που από κοριτσάκι ζει μαζί με τους νομάδες, που την φρόντισαν όταν οι πολεμοχαρείς ιθαγενείς της φυλής των Πόουνι την στέρησαν από την οικογένεια της. Ο Ντάνμπαρ, σώζοντας την Κριστίν, από την απόπειρα αυτοκτονίας, που επιχείρησε λόγω της θλίψης από το μαντάτο του θανάτου του πολεμιστή άντρα της, θα βρει στο πρόσωπο της την γέφυρα επικοινωνίας με τους νέους του συντρόφους.

Η ταινία μας μεταφέρει χρονικά στην περίοδο του εμφυλίου πολέμου που αιματοκύλησε την Αμερική, γράφοντας μια από τις ελάχιστες σελίδες – πραγματικής - ιστορίας στην βραχύβια ζωή της. Το κατόρθωμα που πέτυχε η δημιουργική τριάδα των στενών φίλων από τα πολύ νεανικά τους χρόνια, του Michael Blake που έφτιαξε το σενάριο στηριζόμενος στην ομώνυμη νουβέλα του, του Jim Wilson που ανέλαβε την παραγωγή και φυσικά του Kevin Costner του ακρογωνιαίου λίθου του όλου εγχειρήματος, ήταν σημαντικότατο αν αναλογιστεί κανείς πως το Χόλιγουντ, κατόπιν της έκρηξης των ειδικών εφέ που είχαν συντελέσει πολύ πρόσφατα ο Cameron και ο Spielberg με τις υπερπαραγωγές τους, είχε βάλει την κινηματογραφική βιομηχανία σε νέους δρόμους. Στους οποίους σε καμία περίπτωση δεν ταίριαζε μια τρίωρη αναζήτηση τους εσωτερικού κόσμου, ενός επιπόλαιου αξιωματικού των Γιάνκηδων. Κι όμως! Το φιλμ βασισμένο στην εκπληκτική απεικόνιση της χαμένης Αμερικής, με τα σπάνιας φυσικής ομορφιάς τοπία της Ντακότα, υπήρξε η απόλυτη επιτυχία την χρονιά 1991. Τόσο εμπορικά βάζοντας στα ταμεία της άγνωστης Majestic Films, εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια, αλλά κυρίως καλλιτεχνικά αφού το φιλμ κυριάρχησε σε όλες τις βραβεύσεις με αποκορύφωμα τα Οσκαρς, στα οποία κατατρόπωσε τους άκαπνους μνηστήρες Scorsese και Coppola.

O Costner δημιουργικά εντυπωσιάζει, αφού εκμεταλλεύεται στο έπακρο στοιχεία που έχει πάρει από σκηνοθέτες που συνεργάστηκε στο παρελθόν. Η πρωτότυπη ματιά του De Palma (The Untouchables) αλλά και το ύφος του Kasdan με τον οποίο συνεργάστηκε στο επίσης γουέστερν “Silverado”, είναι πασιφανή στην εξέλιξη του φιλμ. Βέβαια στον καταρτισμό του επικού ύφους της ταινίας βοηθούν τα μέγιστα η εκπληκτική φωτογραφία του Dean Semler και το έξοχο μοντάζ του Neil Travis οι οποίοι αμφότεροι τιμήθηκαν με το χρυσό αγαλματάκι της Ακαδημίας. Στην διανομή των ρόλων ο Costner κράτησε για τον εαυτό του – σωστά – τον χαρακτήρα του Ντάνμπαρ, κάνοντας μια από τις πιο όμορφες και αξιομνημόνευτες ερμηνείες της καριέρας του. Είναι πράγματι πολύ περίεργη η αρνητική τροπή που πήρε η καριέρα του, αμέσως μετά τον τόσο επιτυχημένο αλλά και καταραμένο για όσους συμμετείχαν σε αυτόν “Bodyguard”, πορεία που μια δεκαετία μετά δείχνει να είναι μη αναστρέψιμη. Ρόλοι ζωής τόσο για την Mary McDonnell όσο και για τον Graham Greene που στους κύριους ρόλους υποστήριξης είναι πάρα πολύ καλοί. Και αυτοί επίσης ουδέποτε επανέλαβαν στην διαδρομή τους μια τόσο μεγάλη επιτυχία.

Disc – Πραγματικά, το πακέτο των τριών δίσκων που εδώ και μικρό χρονικό διάστημα προσφέρει η Videosonic και στο εγχώριο κοινό, είναι μια έκδοση που τιμά και με το παραπάνω μια τόσο καλή ταινία σαν το “Dances With Wolves”. Μάλιστα είχα την σχετική απορία για το πώς μια τόσο μεγάλη εμπορική επιτυχία, τόσο καιρό περιοριζόταν στο DVD σε μια απλούστατη έκδοση, που σε καμία περίπτωση δεν προσφέρει την οπτικοακουστική αρτιότητα της παρούσας. Τα πρώτα θετικά στοιχεία για το τριπλό πακέτο που υπογράφει η Pathe, έρχονται από την συσκευασία που είναι προσεγμένη και όμορφη, ξεχωριστή θα έλεγα από τις συνηθισμένες ελληνικές προχειροδουλειές. Αυτό το γεγονός πάντως δεν την κάνει και άμεσα συγκρίσιμη με την αντίστοιχη ευρωπαϊκή έκδοση σε ζώνη 2, που το πακέτο είναι σε τριπλό case, που κλείνει σαν βιβλίο και τοποθετείται στην εξωτερική θήκη.

Σε ότι αφορά στα μενού και των τριών δίσκων, πιστεύω πως είναι ότι καλύτερο έχω δει ποτέ σε αυτό το αδικημένο κομμάτι του intro στην ταινία, που ελάχιστοι δίνουν σημασία αλλά κατά απόλυτη τιμή δείχνει το μέγεθος της δουλειάς που έχουν κάνει οι παραγωγοί του DVD. Στην περίπτωση μας, το μενού είναι καταχωρημένο στις σελίδες του ημερολογίου του Dunbar, που βρίσκονται μέσα σε έναν πολυκάναλο χώρο, διανθισμένο με υπέροχους τεχνητούς ήχους. Η ταινία είναι χωρισμένη στα δύο πρώτα DVD του σετ, κάνοντας ένα intermission περίπου στο δίωρο, με πολύ ομαλό τρόπο δίχως να καταστρέφει τον ειρμό του θεατή. Μια πρόσθετη βοηθητική λειτουργία έχει να κάνει με την επιλογή (με on – off) ενός δείκτη που κατά την διάρκεια της ταινίας ενημερώνει για το ποιες σκηνές έχουν προστεθεί στην αρχική κινηματογραφική edition του έργου. Βεβαίως είναι απολύτως λογικό η τελευταία χρονικά έκδοση του “Dances With Wolves” – μιας και έχουν προϋπάρξει διάφορες υποδεέστερες εκδοχές – να εμφανίζει τεχνική τελειότητα τόσο ηχητική όσο και οπτικά, με αποτέλεσμα να μιλούμε για μια πραγματική home cinema απόλαυση.

Οι επιλογές στις μπάντες είναι οι καλύτερες δυνατές, με την DTS και την Dolby Digital 5.1 να επιζητούν την επιλογή μας, με την πρώτη φυσικά να διαθέτει τα στοιχεία εκείνα που την κάνει συνήθως να ξεχωρίζει. Πολύ πιο δυναμική, μεστή στις χαμηλές συχνότητες, με περιφέρεια υπερβολικά προσεγμένη σε βαθμό εκνευριστικό (βλέπε το τζιτζίκι που «τραγουδά» για τουλάχιστον μία ώρα στο πίσω αριστερό κανάλι). Βασικός παράγοντας της υπέροχης μπάντας είναι η έξοχη δουλειά που έκανε στις αρχικές μήτρες η ομάδα των – δεδομένα Οσκαρούχων – ηχοληπτών. Όπως και τίποτα δεν θα ήταν το ίδιο δραματικά δίχως την μουσική επένδυση από τον μάγο John Barry, που μας χάρισε ένα από πιο αξιομνημόνευτα θέματα όλων των εποχών. Επίσης υπάρχει η δυνατότητα παρακολούθησης του φιλμ με την συνοδεία των σχολίων του Costner, που έχουν γίνει όπως φαίνεται πολλά χρόνια μετά το γύρισμα του.

Οπτικά, το φιλμ έχει υποστεί τεχνική επεξεργασία, με συνέπεια να έχουν αφαιρεθεί από το πάνελ τα περισσότερα στίγματα που υπεδείκνυαν πως πρόκειται για μια ταινία δεκαπενταετίας. Δυστυχώς όμως δεν έχουν εξοντωθεί όλα, αφού μερικά σημαδάκια κάνουν αραιά και που την παρουσία τους, στερώντας από την εικόνα το άριστα. Κάτι που δικαιούταν χάρη στην ολοζώντανη χρωματική παλέτα που αναπαράγεται στο αναμορφικό widescreen κάδρο 2.35/1, που διαθέτει πλήρη ανάλυση και πολύ υψηλό κοντράστ. Η συμπίεση διατηρείται σε πολύ χαμηλά επίπεδα χαρίζοντας στον θεατή μια εικόνα που άξια παίρνει τον τίτλο αναφοράς!

Τα πρόσθετα υπάρχουν στον τρίτο δίσκο, που υπομονετικά περιμένει στο τελευταία φύλλο του τόμου και περιέχει όλες εκείνες τις πληροφορίες που θα ήθελε να μάθει ο σινεφίλ γύρω από την παραγωγική διαδικασία του “Dances With Wolves”.

Πιο συγκεκριμένα υπάρχουν δύο making of, ένα εικοσάλεπτο που φτιάχτηκε κατά την διάρκεια των γυρισμάτων αλλά κι ένα πιο εμπεριστατωμένο (Creation Of An Epic) διάρκειας 80 λεπτών, στο οποίο οι βασικοί συντελεστές της ταινίας δίνουν πολύ ενδιαφέρουσες συνεντεύξεις. Όπως πολύ σημαντικό είναι να δούμε το τι έκαναν οι παλαιότεροι δημιουργοί που δεν είχαν στα χέρια τους τα όπλα της τεχνολογίας των κομπιούτερ και έπρεπε να απεικονίσουν δύσκολα πλάνα, όπως αυτό με το κυνήγι των βούβαλων. Πέντε ειδικά βίντεο αναφέρονται σε αυτό ακριβώς το θέμα. Τέλος ένα πολύ όμορφα δοσμένο κλιπ με το μουσικό θέμα του Barry, το τρίλεπτο τρέιλερ και λίγα πόστερ ολοκληρώνουν τα περιεχόμενα του επιπλέον δίσκου.

Μμμμ… - Αναμφισβήτητα πρόκειται για μία από τις ταινίες που σφράγισαν την δεκαετία του 90, χάρη στον συνδυασμό του επικού κινηματογραφικού στιλ με την διεισδυτική ματιά στον ψυχικό κόσμο ενός μελετητή που έκανε την εθελούσια υπέρβαση προς το μυστηριώδες άγνωστο. Αυτός είναι πιθανότατα και ο βασικός λόγος που κερδίζει διαρκώς οπαδούς σε σύγκριση με τα φιλμ που εκείνη την χρονιά κυριολεκτικά κατατρόπωσε (Goodfellas, Godfather 3) δημιουργώντας ανάμεικτες εντυπώσεις. Διαχρονική αξία, εκπληκτική ταινία, DVD στολίδι για κάθε αξιόλογη συλλογή!